САУДА ЖӘНЕ ТҰТЫНУШЫЛАР ҚҰҚЫҒЫ: НЕГІЗГІ КӨРСЕТКІШТЕР
2025 жылдың 9 айында Жамбыл облысы бойынша Сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментіне 1141 өтініш келіп түсті. Бұл 2024 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 347 өтінішке (43,7%) артық (2024 жылы – 794 өтініш).
Өтініштердің түсу формалары:
Жазбаша өтініштер – 765
Мамандардың жеке қабылдауы – 109 адам
Қауырт желі арқылы – 212 қоңырау
Telegram-бот арқылы – 49 өтініш
Басшының жеке қабылдауында – 6 адам
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау
Жалпы өтініштердің 957-сі тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласына қатысты. Бұл көрсеткіш өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 289 өтінішке (43,3%) артқан (2024 жылы – 668 өтініш).
Ең көп шағым түскен бағыттар:
- Бөлшек сауда – 301 өтініш (31,5%), бұл өткен жылмен салыстырғанда 15,4%-ға төмен. (2024 жылы бұл сала барлық өтініштердің 46,9%-ын құраған.)
- Негізгі шағымдар:
- сапасыз тауарды қайтарудан немесе ауыстырудан бас тарту,
- 14 күн ішінде тауарды қайтарудан/ауыстырудан бас тарту.
- Негізгі шағымдар:
- Электронды сауда – 219 өтініш (22,9%), бұл өткен жылмен салыстырғанда екі есе көп (2024 ж. – 104 өтініш). Бұл сала тұрмыстық қызметтер мен ТКШ саласын басып озып, екінші орынға шықты.
- Тұрмыстық қызметтер – 110 өтініш (11,5%), бұл өткен жылмен салыстырғанда 3,1%-ға көп.
- Білім беру қызметтері – 78 өтініш (8,2%), бұл 2024 жылмен салыстырғанда үш есе көп (2024 ж. – 25 өтініш). Барлық қызмет онлайн көрсетілген. Шағымдар:
- оқыту сапасының төмендігіне,
- келісімшартты бұзудан бас тартуға қатысты.
Сауда қызметі
Сауда саласы бойынша 216 өтініш келіп түсті.
Бұл 2024 жылмен салыстырғанда 41,7%-ға артық (2024 ж. – 126 өтініш).
Жүргізілген тексерулер
Тұтынушылардың өтініштері негізінде Департаментпен 161 жоспардан тыс тексеру жүргізілді, оның ішінде:
- Сауда саласында – 124 тексеру (негізгі себеп – әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына үстеме бағаның артуы),
- Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында – 37 тексеру (негізгі себептер: тұтынушы шағымына жауап бермеу, тауарды қайтарудан/ауыстырудан бас тарту, тұтынушы үшін ақпараттың болмауы).
Тексерулер нәтижесінде:
- 77 әкімшілік айыппұл салынды, жалпы сомасы – 3 601,7 мың теңге (тұтынушылар құқықтарын қорғау бойынша – 18 айыппұл, 393,2 мың теңге),
- Тұтынушыларға 17,3 млн теңге қайтарылды.
- Өткен жылдың осы кезеңінде 106 тексеру жүргізіліп, 67 әкімшілік жаза ретінде ескерту және 16 айыппұл салынған, жалпы сомасы 2362,9 мың теңгені құрады.
Ақпараттық-түсіндіру жұмысы
Тұтынушылардың құқықтық сауаттылығын арттыру мақсатында Департамент келесі ақпараттық жұмыстар жүргізді:
- Әлеуметтік желілерде (Instagram, Facebook) – 1782 материал жарияланды
- Өңірлік БАҚ-та – 49 мақала жарияланды
- Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің сайтында – 16 материал жарияланды
- Ұйымдастырылды:
- Облыстық радиода 3 маманның сөз сөйлеуі
- 13 ашық есік күні
- 5 брифинг (Өңірлік коммуникациялар қызметі алаңында)
- 2 қоғамдық қабылдау («Азаматтық құқықтарды қорғау комитеті» қоғамдық бірлестігімен бірлесіп)